Dr. Baha Yavuz, ‘Sağlıkçıların yakınları daha fazla risk altında’

Siz dahil tüm sağlık çalışanlarını bu süreçte gösterdikleri olağanüstü performans ve özverili çalışmaları nedeniyle kutluyorum. Koronavirüs (Covid-19) salgınıyla mücadele eden sağlık çalışanlarının büyük risk altında olduğunu biliyorum. Bulaş size nasıl bulaştı?

Öncelikle ilginiz için teşekkür ederim. Bulaş kaynağı ile benim tahminim, vaka acile değil benim çalıştığım yoğun bakıma sevk olmuştu. O hastaya müdahale ve başka bir hastanenin covid yoğun bakımına sevk sırasında olmuş olabilirdi. Bu süreçte hastanın sağlık durumuyla ilgili gerekli koşulları ve izolasyonu sağlayarak acilde izlemiştim. Elbette başka kaynakların olması da mümkün, sonuçta hastanede çalışıyoruz. Bu arada sırt ağrılarımın yanı sıra nezle oldum. Göğüs tomografi çekildi. Maalesef ben de Covid-19 pnömonisine yakalanmıştım. Çalıştığım hastanede izole edilerek 14 gün tedavi gördüm. Tedavimin tamamlanması, takip sürecinin başlamasının ardından iki kontrol testimin negatif çıkması üzerine taburcu olup, evime geldim şükürler olsun. Allah’a şükür iyiyim. Bu ve başka hastalıklarla mücadele eden tüm hastalara yüce Allah Şafii ismi hürmetine şifâ versin.

Hastanede kimler nasıl tedavi uyguladı biraz bahseder misiniz?

Çalıştığım hastanede tedavimi Göğüs Hastalıkları Uzmanı, uzun yıllardır beraber çalıştığımız dostum Uz. Dr. Mustafa Yetiş üstlendi. Tüm doktor arkadaşlara Bu salgın sürecinin başından beri, ben de dahil başka doktor arkadaş, hemşire ve hastane çalışanlarına teşekkür ediyorum.

Şimdi evdesiniz, günleriniz nasıl geçiyor?

Tedavimin tamamlanmasının ardından evde takip sürecindeyim. Bu salgının başından beri evde kendimi olabildiğince izole ettim, odamı, lavabomu ayırdım, yemekleri ayrı zamanlarda yemeye dikkat ettim. Çok şükür iyiyim 2 haftadır tedavim, yaklaşık 2 hafta kontrol-takip süreci nedeniyle bir ay kadar görevimin başında olamayacağım. Sağlıkçıların devre dışı kalmasının sağlık hizmetinin aksaması gibi bir sonuç da doğurmakta. O nedenle işime döneceğim günü bekliyorum.

Eşiniz Nurdan Hanımefendi ve çocuklarınız Taha Burak, Furkan Batu’nun sağlıkları nasıl?

Daha öncede söylediğim gibi bu salgının başından beri evde kendimi olabildiğince izole ettim. Çocuklar da izolasyona çok dikkat ettiler, ev müsait olduğu için çoğunlukla kendi odalarındaydılar. Eşim Nurdan Hanım sağlıklı. Aldığımız önlemlere rağmen çocuklarıma da bulaşmış olmasına dikkat çekilebilir. Bu da muhtemelen, biz sağlık çalışanlarının maruz kaldıkları virüs yükünün fazla olması nedeniyle olabilir. Yani bizlerin yakınları da normal popülasyondan daha fazla risk altındadır. Risk altında görev yapıyoruz. Sağlıkçıların hasta olması sokaktaki vatandaşın hasta olmasından farklı. Her gün, kim bulaşı taşıyor kim taşımıyor bilmeden onlarca hasta ile karşılaşıyor, muayene ediyoruz.

YOĞUN BAKIM ÖYKÜSÜ

Sizin uzun yıllardır yoğun bakımda çalıştığınız, yıllar önce Kocaeli Devlet Hastanesi’nde yoğun bakımı kuran ekipte olduğunuzu biliyorum. Zaman tünelinde 25 yıl öncesi yolculuk yapıp o günleri anlatır mısınız?

Ben çok uzun yıllardır yoğun bakımda çalışıyorum. İlk olarak 1996 yılında, Kocaeli Devlet Hastanesi’nde yoğun bakımı kuran ekipteydim. Bildiğim kadarıyla, ihtisas, eğitim ve üniversite hastaneleri dışında bir devlet hastanesinde kurulan, bu günkü manada hizmet veren ilk yoğun bakım bizimkiydi. Yoğun Bakım sorumlu hekimimiz Uz Dr. Naim Çelik direktörlüğünde, mesleğini şevkle, sorumlulukla, fedakarca yapmayı ilke edinmiş hekim ve hemşire kadrosuyla uzun yıllar çalıştık ve sağlık yönetimi ve kamunun da takdirine şayan olan başarılı çalışmalar yaptık. Birlikte çalıştığım Dr. Cem Coşkun’u da unutamam. 1996’dan beri, önce Kocaeli Devlet Hastanesi şimdi de çalıştığım özel Akademi Hastanesi’nde olmak üzere, yaklaşık 24 yıldır yoğun bakımda çalışıyorum ve bundan gurur duyuyorum. Kocaeli Devlet Hastanesi benim ve o zamanki ekibimiz için bir yuva ve eğitim yeri gibiydi, yeri her zaman başka olacaktır. Bunları size, bilgilendirmek amaçlı yazdım. Özetle yoğun bakım öykümüz bizim için gurur kaynağıdır.

SARS, MERS, CORONA

Yıllardır yoğun bakımda çalışan, Sars ve Mers’ten sonra Korona ile tanışan, bulaşı kapan bir hekim olarak ne söylemek istersiniz?

Biliyorsunuzdur, tekrar gibi olacak ama istediğiniz için özetleyeyim. Coronovirüs, bir virüs ailesi. Corona taç, taçlı anlamına geliyor. Bu virüsün etrafındaki yapı taç şekline benzetildiği için Coronavirüs=Taçlı virüs olarak adlandırıldı. SARS ve MERS virüsleri de bu aileden. Bu biraz daha farklı. Ayırım için Covid-19 (Corona Viradae, 2019) olarak adlandırıldı. Bulaşıcılığı onlardan çok daha fazla, tahminlerin çok ötesinde. Çok şükür ki, onlar kadar öldürücü değil, örneğin Ebola virüsü gibi katil bir virüs değil. En azından şimdilik. Virüsler, yaşayabilmek için canlı hücreye ihtiyaç duyarlar, hücre dışında bir tür ölüdürler. Özellikle Coronavirüs için böyle. Eğer virüs çok güçlü olup bulaştığı organizmayı çökertir ve öldürürse kendisi de ölür, devamlılığını sağlayamaz. SARS ve MERS de kısmen böyle oldu, onlarda bulaşıcılık bu kadar
agresif değildi, büyük oranda kontrol altına alındı.Virüs, yaşamaya devam etmesi ve hep var olabilmesi için bulaştığı organizmaya uyum sağlamak, hastalandırsa bile yoğun bir şekilde öldürmeyecek, onunla birlikte bir süre yaşayıp başka insanlara bulaşabilecek vasıflara ulaşmak zorunda. Bu değişimi bütün bilim dünyası umutla bekliyor. Böylece, bir tür grip virüsü gibi hep yaşamda var olacak, dönem dönem salgınlara yol açacak, ancak baş edilebilir halde olup, çok sayıda ölümlere yol açmayacak olması bilimsel olarak da beklenebilir. Bilindiği üzere klasik grip infeksiyonları da belli sayıda ölümlere sebep olabiliyor. Aşı ve etkili spesifik tedavi henüz deneme aşamalarında ve uzun zamana ihtiyaç var gerçekten. Şu anki bilgilerimize göre aşı da, grip de olduğu gibi, her yıl yeniden üretilmesi gerekebilir. Çünkü bu virüsün özellikleri dolayısıyla hızla farklılaşması mümkün. Yada, yıllarca ciddi sayıda ölümlere neden olup artık bulaşıp öldüreceği organizma kalmayacak, tüm dünyada sürü bağışıklığı gelişecek, kendisi de yok olacak. Bu elbette korkunç bir senaryo.

Son olarak ne söylemek istersiniz?

Koronavirüse yakalanan ve tedavisi devam eden bir hekim olarak hasta olmadığını iddia edenlerin de bulaşıcı olabileceğini söylemek istiyorum. İnsanlarımız test sonucunun pozitif çıktığını görmeden, hastaneye yatmadan, karantinaya alınmadan hasta olduğuna ya da olacağına inanmıyor. Bu yanlış alışkanlıktan vazgeçmeliyiz. Sağlıklı olup da bulaşıcı olanların sayısı çok fazla ama bilinmiyor. Herkes birbirini hasta kabul etmeli, ona göre hareket etmeli. İzolasyon, sosyal mesafe, hijyen kurallarına uymalı. Mecbur kalmadıkça sokağa çıkmamalı, çıkarsa maske takmalı. Sokağa çıkma yasağı sonrası çok daha dikkatli olmalı. Karantinada kalanlar karantina kurallarına uymalı. Tedavimi yakından takip eden Göğüs Hastalıkları Uzmanı, Dr. Mustafa Yetiş başta olmak üzere hastanenin tüm hekim, hemşire ve çalışanlarına. Arayarak geçmiş olsun diyen, dualarını eksik etmeyen herkese, eşim Nurdan hanıma ve size teşekkür ederim.