Evsel atık bertaraf tesisi hayırlı olsun!

Dünyamız önemli çevresel sorunlarla karşı karşıya.

Birçok ülkede ekonomik sorunlar ve çevre bilinci eksikliği nedeniyle vahşi çöp dağları geleceği tehdit ediyor. 

Üretilen evsel katı atıklar (çöp), ülkemizin de sorunu.

Günde 2 bin, yılda 650 bin ton çöpün üretildiği Kocaeli’de, 1996’da Solaklar’da, 2017’de Dilovası’nda evsel katı atıklar için inşa edilen “Düzenli Depolama Sahaları” doldu.

Büyükşehir Belediye Başkanı Tahir Büyükakın ile genel sekreter Balamir Gündoğdu’nun önceliklerinin ilk sırasında evsel katı atıkları bertaraf arayışları olduğunu biliyorum.

Ama dünyanın çeşitli ülkelerinde evsel katı atıkları bertaraf tesislerinim yanı sıra yakma tesisleri şehrin ortasına kuruyor.

Ama bizde “istemezük” diyerek karşı çıkan kadrolu çevreci aktivistler eylem yaparak zaman kaybettirdi.

Akademik Odalar Birliği üyeleri sahayı incelemelerine, görüşlerini açıklamalarına, belirlenen yerlerle ilgili oylamaya katılmalarına rağmen sorumluluktan kaçarak hazırlanacak raporu imzalamak istemedi.

Son günlerde kişi ve kırımları itibarsızlaştırma yarışına giren, bilgi sahibi olmadan fikir sahibi olduklarını sananlar genel sekreter Gündoğdu başkanlığındaki teknik ekibin Hırvatistan gezisi ile dalga geçmişler.

Kendilerini yenilemek yerine İzaydaş Tesisine takılıp kalanlar biraz araştırmış olsalardı “Mekanik Biyolojik Ayrıştırma Tesisi” için Frankfurt’a da gittiklerini öğrenirlerdi.

Değerli okurlar,

Tahir Hoca’nın çevreyi kirletmeden, ekolojik dengeyi bozmadan, bölge insanını mağdur etmeden çözüm aradığına yakından tanık olanlardanım.

2016 yılında başlayan ve kamuoyu ile paylaştığı evsel katı atıkları bertaraf edecek tesis ve düzenli depolama saha projelerinden konjonktürel değişiklikler nedeniyle vazgeçildiğini de biliyorum.

Dün, “Çöp Arıtma ve Bertaraf Tesisi kurulmasına karşı çıkanlar ya çöp üretmeyecek ya da ürettiği çöpü çevreye zarar vermeden bertaraf edecek” diyen Tahir Başkan bu sefer kararlı ve önünde iki seçenek var;

Birincisi: Katı atık bertaraf teknolojilerinden biri olan oksijensiz ortamda yakma tesisi diyebileceğimiz Piroliz Tesisi. İzaydaş sahasında özel bir firma tarafından ARGE çalışmaları tamamlanan, günlük 400 ton evsel katı atığı bertaraf etmesi planlanan tesiste deneme üretimi aşamasına gelindi.

İkincisi: Başkan Büyükakın’ın bir süre önce kamuoyuna açıkladığı, İzmit’in bittiği Kandıra’nın başladığı yerde, F tipi cezaevinin güneyinde Akçakese Köyünde 63 hektar alanda yapılması planlanan evsel katı atık depolama alanı. Bir başka deyişle ileri teknolojisi ve çevreye duyarlı yapısı sayesinde geri dönüştürülebilir Mekanik Biyolojik İşleme Tesisi (MBT).

Atığın kapalı ortamda işlenecek olması nedeniyle metan gazı salınımı azalacak, doğaya ve çevreye zarar vermeyecek, bacasız kokusuz, dumansız Kocaeli’ye özgü, Türkiye’nin en büyük Mekanik Biyolojik İşleme Tesisi.

Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreteri Balamir Gündoğdu başkanlığında Hırvatistan ve Frankfurt’ta benzer tesislerde incelemelerde bulunan heyet üyelerinden dinlediğim kadarıyla kurulacak tesis 3 aşamalı olacak.

Bir: Ön Ayrıştırma Bölümü. Gelen evsel katı atıklar arasındaki cam, ambalaşj gibi atıkları ayıracak.

İki: Biyokurutma Bölümü. Ayrıştırılan evsel katı atıklar burada nemleri alınarak kurutulacak.

Üç: Atıktan Türetilmiş Yakıt (ATY) Üretimi. Burada kokusu ve tozu olmayan üretilmiş yakıtlar bölgemizdeki Nuh Çimento ve Aslan Çimento başta olmak üzere yakındaki Çimento Fabrikalarında yakıt olarak kullanılmak üzere gönderilecek. Böylece kullanılan ithal kömür yerine bu yakıt kullanılarak fabrikalar çok yönlü avantaj sağlayacak.

Dört: Ayrıştırma sonunda nemleri alınarak organik işleme tabi tutulacak atıklardan elde edilecek kompost, üreticilere gübre olarak kullanmaları için verilecek.

BU SEFER TAMAM GİBİ

Kocaeli’de üretilen günde 2 bin, yılda 650 bin ton Evsel Katı Atık, İZAYDAŞ Depolama Alanının dolması nedeniyle bir süredir yer arayışları sürüyordu.

Çevreye zarar vermeden, bölge insanını mağdur etmeden bertaraf edilmesi için yer arayışları her defasında kadrolu çevreci aktivistlerin engeline takılıyordu.

Başlangıçta Akçakese Köyünde yapılması planlanan evsel katı atık depolama alanına bölge halkı karşı çıktı.

Başkan Tahir Büyükakın’ın kararlı duruşu, genel sekreter Balamir Gündoğdu’nun bölge halkını doğaya zarar vermeyeceği, koku dahil çevreyi kirletmeyeceği konusunda ikna etti.

Ve Akçakese Köyü sınırları içinde kalan 63 hektarlık alanda yapılması planlanan açık olmayan evsel katı atık depolama alanı ÇED (Çevresel Değerlendirme) süreci başlatıldı.

ÇED süreci devam ederken Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreteri Balamir Gündoğdu başkanlığında teknik heyet Hırvatistan ve Frankfurt’ta Mekanik Biyolojik İşleme Tesislerinde incelemelerde bulundu.

Dönüşlerinde Başkan Büykakın’a kapsamlı ve detaylı bir rapor verildi.

Henüz Tahir Hoca ile görüşmediğimden ne düşündüğünü bilmiyorum.

Ama Akçakese’de kurulması planlanan Mekanik Biyolojik İşleme Tesisinde işlenecek evsel katı atıkların açık değil kapalı alanda toplanacak, doğaya zarar vermeyecek, çevreyi kirletmeyecek, koku ve toz dahil bölge sakinlerini rahatsız etmeyecek, işlenecek atıklardan elde edilecek kompost köylülere gübre, atıklardan türetilmiş yakıtların çimento fabrikalarına gönderilecek olması Tahir Hocanın olmazsa olmazlarıyla bire bir örtüştüğünü dikkate aldığımızda “Bu sefer tamam” gibi.

Daha önemlisi; Mekanik Biyolojik İşleme Tesisi, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan Hanımefendinin başlattığı Sıfır Katı Atık Projesinde aktif yer alacak bir tesis olması.

En önemlisi de Çevre, Şehircilik ve İklim Bakanı Murat Kurum’un bir süre önce “İklim Dostu Şehircilik” sloganıyla açıkladığı 2053 Net Sıfır Emisyon hedefine ulaşmak için bugünden çalışma başlatması.

Geriye, ÇED süreci devam ederken geriye Mekanik Biyolojik İşleme Tesisinin finansmanı kalıyor.

Hesap insanı olan, Büyükşehir Belediyesi kasasının bekçiliğini yapan Tahir Başkan için finans sorunu olacağını düşünmüyorum.

Çok değil daha birkaç gün önce Kartepe’de yapılacak Uluslararası Fuar ve Kongre Merkezinin 300 dönümlük arsasına ödenen 92 Milyon TL ile ilgili, “Parayı bastık, tapuyu aldık” açıklamasında olduğu gibi “Mekanik Biyolojik İşleme Tesisi Büyükşehir Belediyesi olarak biz yapacağız” diyebilir.

Ya da son yıllarda yapılan yatırımlar, dikkatli ve titiz çalışmaları ile atık yönetiminde Türkiye’nin en güvenli tesisi olan İZAYDAŞ marifetiyle yapılacağını söyleyebilir.

Yap-İşlet-Devret modelinin tercih edeceğine pek ihtimal vermiyorum.

Yıllardır gündemde olan, değişik gerekçelerle ötelenen Evsel Katı Atıkların bertaraf edilmesiyle ilgili sonun başlangıcına gelindi.

Başarılı kurumları ve saygın kişileri itibarsızlaştırmak için yarışan ard niyetliler her zaman olduğu gibi bilgi kirliliği yaratabilirler.

Hemen söyleyeyim; Akçakese’de kurulacak tesisin İZAYDAŞ ile hiçbir ilgili olmadığı gibi atıklar açık değil kapalı alanda toplanacak. Tesisin bacası olmayacak. Doğaya ve çevreye zarar vermeyecek. Türkiye’de benzer tesislerin çok çok üzerinde Kocaeli’ye özel, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’ne yakışan komplike bir tesis yapılacak.

Meclis kararları alınan, ÇED süreci başlatılan Akçakese’de yapılacak “Mekanik Biyolojik İşleme Tesisi” hayırlı olsun!