“Musallî” sözcüğü Kur’an’da üç surede (
1) birer defa geçmektedir. Bu sözcük mealcilerce Mearic suresinde namaz, bilfiil salât yaşayanlar, dua edenler, namazla dik duranlar gibi farklı farklı kullanılmıştır. “Namaz kılıp namazlarında yoksul ve yoksuna belirli bir hak tanıyanlar” gibi garip bir ifadeyi bile kullananlar var. “Sala” sözcüğü Kur’an bütünlüğünde bakıldığında örneğin namaz (2), dua (3) ve yardım (4) anlamına gelebilmektedir. Burada hangisi olduğunu anlamak için metodumuz sure bütünlüğünde bakmaktır. Şayet sure bütünlüğüne bakarsak bize daha sağlıklı bir fikir verecektir.
Mearic suresine bakalım… Surenin girişinde kâfirlerin azabı geri çeviremeyeceklerine ilişkin sert bir ifade var. Peygambere sabrı tavsiye ediyor (
5). Devamındaki ayetlerde azabın uzak değil yakın olduğu geçiyor (6). Sonra manzaranın dehşetini sahneliyor (7). Azab arkasını dönüp yüz çevireni (8), mal ve servet toplayıp biriktireni (9) çağırıyor. Yetinmeyen bir tabiata sahip olarak yaratılan insan (10) mahrum olduğu zaman feryat eder (11) ama bolluk olduğunda cimrilik eder (12). “Salât” edenler yani yardımsever olanlar hariç (13). Yani onlar cimri olmazlar. Yani salât yani yardım ederler. Yardım etmekte daimidirler (14). Onlar malları üzerinde belirli kimselerin yani garibanların hakkı olduğunun farkındadırlar (15). Bu hak sahipleri isteyenler ve mahrum olanlardır (16). Ayetlerde cimriliğin ve servetin art arada sıralandığı bir akış varken pat diye “namaz” denilerek akış yönünün değişime uğratılması bize makul gelmemektedir. Fakat “yardım” anlamı gerek servetle ve gerekse cimrilikle doğrudan alakalıdır. Hatta yardım konusu ilerleyen ayetlerde de söz konusudur. Mezhebi din haline getirenler namazı en önemli ibadet olarak kabul ettiler ve neredeyse her “salât” geçen ifadeyi “namaz” olarak yorumladılar. Çünkü namaz bulunduğun yerde de olabilir, yorucu değildir ve cebinden bir şey eksilmez. Ama adı geçen yetim ve yoksullara da hiçbir faydası olmaz. Namaz kişinindir; fakat yardım kişiler arasıdır. Siz de cimriyseniz “namaz” diyerek hem paranızı kurtarabilir ve hem de garibanların perişanlığından çok uzak kalabilirsiniz. Bu surenin 24. ayetinde fakirlerin hakkından söz ediliyor. Bu ayet bize başka bir ayeti de hatırlatır: “Ve onların mallarında isteyenlerin ve mahrum olanların (isteyemeyenlerin) hakkı vardır” (17). Ayete rağmen “Bize Kur’an yetmez” diyenler cimrilikle ilgili hem de Kur’an’a uygun çok sayıda hadisler bulabilirler.
Devamındaki ayette “musallin” olanların sadece cömert olmadıklarını aynı zamanda din gününü tasdikleyen (
18), Rabbin azabından korkan (19), ırzlarını koruyan (20), helal olanlarla yetinip (21) haddi aşmayan (22), emanetlerine ve ahdlerine riayet eden (23), şahadetinde devamlı olan (24), salâtlarını koruyan (25) cennetlik (26) kimselerdir. Devamındaki ayetlerde surenin sonuna kadar inkârcıların zilletinden söz ediliyor. Burada geçmekte olan “korunan salât” Allah’a yönelmedir ve bu yöneliş namaz, dua ve Allah rızası için yardım etme şeklinde olabilir.
Muddesir suresine bakalım… Muddesir suresinde de “musallin” sözcüğüne mealcilerin çoğu “namaz” demişlerdir. İnanıp kulluk etme, destekleme, Allah’la bağımızı koparmama anlamında ifade edenler de var. Fakat sure bütünlüğü bakalım bizi hangi anlama daha çok yaklaştıracaktır? Elbette bir önceki sureyle örtüşmesi beklenilir.
Surenin başında uyarması (
27), Rabbinin yüceliğini anması (28), gönlünü temiz tutması (29), daha fazlasını bekleyerek temin etmemesi (30), sabretmesi (31) isteniyor. Ahretin kâfirler için zor olacağını (32) buyuruyor. Anasından tek başına doğduktan sonra (33) Allah devamlı çoğaltarak mal sahibi yaptığı (34), her zaman yanında olacak olan oğullar (35) ve nimetler (36) verdiği halde yetinmeyip daha da artırılmasını ister (37). Sonra da o inatçı (38) kanaatsizin önüne çıkaracağı zorlukları (39), kahroluşu (40)beyan ediyor. Sırtını dönen kibirliyi (41) ateşe atacağını buyuruyor (42). Devamında ayı, geceyi ve sabahı şahit tutarak (43) cehennemi konu ediyor (44). Yeminini tutup dürüst olanlar (45) cennette soruyorlar (46) suçlulara (47) ateşe niçin sevk edildiklerini (48). “Biz yardımsever olmadık” (49), “yoksulları doyurmuyorduk” (50), “boş şeylere biz de dalıyorduk” (51), “din gününü yalanlıyorduk” (52) diyorlar. Devamındaki ayetlerde akıbet malumdur; şefaat edeceği umulanların şefaati fayda vermeyecektir (53). Kur’an’dan yüz çevirmenin onları ne hale düşürdüğü surenin sonuna kadar anlatılıyor (54).
Maun suresine bakalım… Buraya kadar her iki uzun surede “yardım” anlamı ağırlık kazandığına göre bu kısa surede de aynı anlamda değerlendirilme yapılması doğaldır.
Dini yalanlayanların (
55), yetimi itip kakanların (56), yoksulu doyurmayanların (57), yardımsever olmayanların vay haline(58). Onlar yardım hususunda aldırış etmezler (59). Onlar riya yaparlar (60) ve yardımın küçüğüne bile mani olurlar (61).
Melik peygamberlerin gariban olmadıklarını söylemek aklınıza gelebilir. Ama onların yaşantılarına baktığınıza bu garibanlığı görebilirsiniz. Melik peygamberlerden örnek olarak Süleyman peygamberi ele alsak göreceğiz ki güzel davrandı (
62), şeytanlar ona değil, o şeytanlara buyurdu (63), ilmi vardı (64), lütfedilenin kadrini bildi (65), nimete şükür ve iyi kul olmaya dua etti (66), mal konusunda kanaatkâr olup kibirlenmeyi sevmedi (67), sadece Allah’a yönelen iyi bir kuldu (68) ve Allah’a yakın oldu (69). Mademki dünyaya kapılmadı ve malla şımarmadı, mademki güvendiği sadece Allah’tı aslında o da (Allah’tan başka) kimsesizdi.
Kaynaklar:
1.(Mearic, 22; Muddesir, 43; Maun, 4). 2.(İsra, 78). 3.(Enfal, 35). 4.(Ahzab, 56). 5.(Mearic, 5). 6.(Mearic, 7). 7.(Mearic, 8-16). 8.(Mearic, 17). 9.(Mearic, 18). 10.(Mearic, 19). 11.(Mearic, 20). 12.(Mearic, 21). 13.(Mearic, 22). 14.(Mearic, 23). 15.(Mearic, 24). 16.(Mearic, 25). 17.(Zariyat, 19). 18.(Mearic, 26). 19.(Mearic, 27). 20.(Mearic, 28). 21.(Mearic, 30). 22.(Mearic, 31). 23.(Mearic, 32). 24.(Mearic, 33). 25.(Mearic, 34). 26.(Mearic, 35). 27.(Muddesir, 2). 28.(Muddesir, 3). 29.(Muddesir, 4). 30.(Muddesir, 6). 31.(Muddesir, 7). 32.(Muddesir, 8-10). 33.(Muddesir, 11). 34.(Muddesir, 12). 35.(Muddesir, 13). 36.(Muddesir, 14). 37.(Muddesir, 15). 38.(Muddesir, 16). 39.(Muddesir, 17). 40.(Muddesir, 19-20). 41.(Muddesir, 23). 42.(Muddesir, 26-31). 43.(Muddesir, 32-34). 44.(Muddesir, 35-37). 45.(Muddesir, 39). 46.(Muddesir, 40). 47.(Muddesir, 41). 48.(Muddesir, 42). 49.(Muddesir, 43). 50.(Muddesir, 44). 51.(Muddesir, 45). 52.(Muddesir, 46). 53.(Muddesir, 48). 54.(Muddesir, 49-56). 55.(Maun, 1). 56.(Maun, 2). 57.(Maun, 3). 58.(Maun, 4). 59.(Maun, 5). 60.(Maun, 6). 61.(Maun, 7). 62.(En’am, 84). 63.(Enbiya, 82). 64.(Neml, 15). 65.(Neml, 16). 66.(Neml, 19). 67.(Neml, 36). 68.(Sad, 30). 69.(Sad, 40).
Yorum yazarak Bizim Yaka Kocaeli Gazetesi Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Bizim Yaka Kocaeli Gazetesi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Bizim Yaka Kocaeli Gazetesi editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Bizim Yaka Kocaeli Gazetesi değil haberi geçen ajanstır.
Şimdi oturum açın, her yorumda isim ve e.posta yazma zahmetinden kurtulun. Oturum açmak için bir hesabınız yoksa, oluşturmak için buraya tıklayın.
Yorum yazarak Bizim Yaka Kocaeli Gazetesi Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Bizim Yaka Kocaeli Gazetesi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Bizim Yaka Kocaeli Gazetesi editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Bizim Yaka Kocaeli Gazetesi değil haberi geçen ajanstır.
Yorumlar
(1)kolej - elinize sağlık
Yazılan yorumlardan Bizim Yaka Kocaeli Gazetesi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz. Sitemizin Topluluk Kurallarına uymayan yorumlar yayınlanmaz. Yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Bizim Yaka Kocaeli Gazetesi editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Bizim Yaka Kocaeli Gazetesi değil haberi geçen ajanstır.