Cumhuriyetin kurulduğu 29 Ekim 1923’ten itibaren yapılan 20 seçimde 13 cumhurbaşkanı seçildi.
MustafaKemal Atatürk 4, İsmet İnönü 4, Celal Bayar 3, Cemal Gürsel 1, Cevdet Sunay 1, Fahri Korutürk 1, Kenan Evren 1, Turgut Özal 1, Süleyman Demirel 1, Ahmet Necdet Sezer 1, Abdullah Gül 1, Recep Tayyip Erdoğan 1 dönem görev yaptı.
10 cumhurbaşkanı TBMM’de milletvekilleri tarafından, Kenan Evren Anayasa oylamasıyla, Recep Tayyip Erdoğan doğrudan halk tarafından seçildi.
Yazıyı kaleme aldığım saatlerde 13. Cumhurbaşkanı oylaması devam ediyordu.
1923-1961 yılları arasında yapılan 12 seçim tek adayla yapıldı ve birinci turda tamamlandı.
1966’dan günümüze kadar yapılan 8 seçimde (1966,1973, 1989, 1993, 2000, 2007, 2014, 2018) birden çok aday yarıştı.
95 yılda görev yapan cumhurbaşkanlarından Mustafa Kemal Atatürk, İsmet İnönü, Cemal Gürsel, Cevdet Sunay, Fahri Korutürk, KenanEvren asker, Celal Bayar, Turgut Özal, Süleyman Demirel, Ahmet Necdet Sezer, Abdullah Gül, Recep Tayyip Erdoğan sivil kökenli idi.
Cumhurbaşkanı seçimleri, aldıkları oylar:
1)Mustafa Kemal Atatürk (4 dönem, 15 yıl. 29 Ekim 1923- 10 Kasım 1938)
Bir: 29 Ekim 1923’te, Gazi Mustafa Kemal Paşa meclisin toplam 287 milletvekilinden oylamaya katılan 158’inin oy birliğiyle.
İki; 1 Kasım 1927’de, Gazi Mustafa Kemal Paşa meclisin toplam 316 milletvekilinden oylamaya katılan 288’inin oy birliğiyle.
Üç; 4 Mayıs1931’de, Gazi Mustafa Kemal Paşa meclisin toplam 317 milletvekilinden oylamaya katılan 289’unun oy birliğiyle.
Dört; 1 Mart1935’te,Gazi Mustafa Kemal Atatürk meclisin toplam 399 milletvekilinden oylamaya katılan 386’sının oy birliğiyle.
2)İsmet İnönü (4 dönem, 12 yıl. 11 Kasım 1938- 14 Mayıs 1950)
Bir; 11 Kasım 1938’de İsmet İnönü TBMM’de bulunan 348 milletvekilinin oy birliğiyle.
İki; 3 Nisan 1939’da İsmet İnönü TBMM’de bulunan 413 milletvekilinin oy birliğiyle.
Üç; 8 Mart1943’te İsmet İnönü TBMM’de bulunan 435 milletvekilinin oybirliğiyle.
Dört; 5 Ağustos 1946’da İsmet İnönü oy kullanan 451 milletvekilinden 388’inin oyu ile seçildi. Diğer Fevzi Çakmak59 oyda kaldı. 4 oy geçersiz sayıldı.
3)Celal Bayar (3 dönem, 20 Mayıs 1950- 27 Mayıs 1960)
Bir; 20 Mayıs1950’de Celal Bayar ilk turda seçildi. Oy kullanan 453 üyeden 387’si DP Genel Başkanı Celal Bayar’a, 64’ü CHP Genel Başkanı İsmet İnönü’ye, 1’i Halil Özyörük’e oy verdi.
İki; 14 Mayıs 1954’te Celal Bayar 486 oylailk turda ikinci kez seçildi.
Üç; 1 Kasım 1957’de ilk turda 413 oyla son kez Cumhurbaşkanı seçildi.
4)Cemal Gürsel dönemi (Bir dönem, 26 Ekim 1961-28 Mart 1966)
Türk Silahlı Kuvvetlerinin 27 Mayıs 1960’da yönetime el koymasının ardından Devlet Başkanı olan orgeneral Cemal Gürsel, 26 Ekim 1961’de yapılan seçimde 607 üyeden434’ünün oyu ile ilk turda Cumhurbaşkanı seçildi. 156 oy boş çıkarken 17 oy değişik kişilere kullanıldı. Seçimden 2 gün önce siyasi parti genel başkanları ve kuvvet komutanları Çankaya’da toplanarak Gürsel dışında Cumhurbaşkanı adayı gösterilmemesi kararı alındı. Cumhurbaşkanı adayı olmak isteyen Adalet Partisi Cumhuriyet Senatosu Samsun üyesi Ali Fuat Başgil Milli Birlik Komitesi üyelerinin baskısı ve tehdidi üzerine senatörlükten istifa ederek Ankara’dan ayrıldı.
5)Cevdet Sunay (Bir dönem, 28 Mart 1966- 28 Mart 1973)
Genel Kurmay Başkanı Orgeneral Cevdet Sunay 14 Mart 1966’da kontenjan senatörlüğüne atandı. 28 Mart 1966’da 650 üyeli TBMM’de 477 üyenin oyu ile cumhurbaşkanı seçildi. CKMP Genel Başkanı Alparslan Türkeş de aday oldu ama 11 oy aldı.
6)Fahri Korutürk (Bir dönem, 6 Nisan 1973-6 Nisan 1980)
Beşinci Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay görev süresinin sona ereceği 28 Mart 1973 öncesi siyasi parti liderleri, kuvvet komutanları, Genel Kurmay Başkanı ve Başbakan Ferit Melen ile ayrı ayrı görüşür. TBMM, Genelkurmay Başkanı orgeneral Faruk Gürler’i 6. Cumhurbaşkanı seçmek üzere 13 Mart 1973’te toplanır. Gürler’in adaylığına karşı çıkan AP Tekin Arıburun’u, DP Ferruh Bozbeyli’yi aday gösterir.CHP seçimlere katılmama kararı alır. Arıburun ve Gürler, ilk altı turda en çok oyu almalarına rağmen seçilmek için gerekli oyu sağlayamayınca 21 Mart 1973’te adaylıktan çekilir. Ara çözüm olarak Anayasa değişikliği yapılarak mevcut Cumhurbaşkanı Sunay’ın görev süresinin iki yıl uzatılmasına karar verilir ama millet meclisi ve senato tarafından reddedilir.
Cumhurbaşkanı aday arayışları sürerken AP, CHPveCGP’in üzerinde anlaştığısenatoüyesiFahriKorutürk 6Nisan1973’te yapılan 15. tur oylamada gerekli oy çoğunluğunu sağlayarak 365 oyla 6. Cumhurbaşkanı seçildi. Korutürk’ün görev süresinin bitmesinin ardından başta CHP ve AP olmak üzere partiler bir aday etrafında uzlaşma sağlayamadıklarından 115 turda cumhurbaşkanı seçilemeyince ülke 5 ay 6 gün Cumhurbaşkansız kaldı. Ve Türk Silahlı Kuvvetleri 12 Eylül 1980’de ihtilal yaparak yönetime el koydu.
7)Kenan Evren (Bir dönem, 9 Ekim 1982-9 Kasım 1989)
12 Eylül 1980 askeri darbesiyle Devlet Başkanı olan orgeneral Kenan Evren, 7 Kasım 1982 tarihinde yapılan Anayasa değişikliği halk oylamasının yüzde 91.37 oyla kabul edilmesinin ardından 9 Kasım 1982’de cumhurbaşkanı oldu.
8)Turgut Özal (Bir dönem, 9 Kasım 1989-17 Nisan 1993);
1982 Anayasasına göre ilk cumhurbaşkanı seçiminin yapıldığı 31 Ekim 1989’da partiler ANAP Genel Başkanı ve Başbakan Turgut Özal’ın adaylığına muhalefet partileri karşı çıkarak oylamaya katılmadı. Özal 285 milletvekilinden
263’ünün oyu ile 8. Cumhurbaşkanı seçildi.
9)Süleyman Demirel (Bir dönem, 16 Mayıs 1993-16 Mayıs 2000);
8. Cumhurbaşkanı Turgut Özal’ın görev süresinin tamamlanmasına 3 yıl kala vefat etmesi üzerine Doğruyol Partisi Genel Başkanı ve Başbakan Süleyman Demirel koalisyon ortağı SHP’nin de desteğini alarak aday oldu. Demirel, 16 Mayıs 1993’te yapılan 3. Turda 244 oy alarak Cumhurbaşkanı seçildi. 7 yıl cumhurbaşkanlığı yapan Demirel’in görev süresinin (5+5) formülle uzatılması için yapılan Anayasa değişikliği yeterli çoğunluk sağlanamadığı için gerçekleşmedi.
10)Ahmet Necdet Sezer (Bir dönem, 16 Mayıs 2000-28 Ağustos 2007);
Süleyman Demirel’in cumhurbaşkanlık süresinin uzatılamaması üzerine meclis içinden aday bulunamayınca siyasi partiler meclis dışından dönemin Anayasa Mahkemesi Başkanı Ahmet Necdet Sezer’in adaylığı üzerinde uzlaştı. Ahmet Necdet Sezer, 3.tur oylamada 330 oy alarak 10. Cumhurbaşkanı seçildi.
11)Abdullah Gül (Bir dönem, 28 Ağustos 2007-28 Ağustos 2014)
Ahmet Necdet Sezer’in ardından Adalet ve Kalkınma Partisi tarafından Cumhurbaşkanı adayı gösterilen Abdullah Gül, ilk turda 357 oy aldı.
CHP, oturuma 367 milletvekilinin katılmadığını gerekçe göstererekAnayasa Mahkemesi'ne başvurdu.Yüksek mahkemeninseçiminilk turunuiptal etmesi üzerine seçim yenilendi.Bu arada Genelkurmay Başkanlığı gece saat23.25’te Türk Silahlı Kuvvetleriadına kendi internet sitesinde (e-muhtıra) olarak bilinen bildiri yayınlandı. Bildiri, hükümet tarafından sert bir şekilde eleştirilirken Gül de adaylıktan çekildi.22 Temmuz 2007’de yapılan erken seçim kararı ve Anayasa’da yapılan değişiklik sonrası Abdullah Gül, 28 Ağustos 2007’de üçüncü tur oylamada 448 oyun 339’unualarak 11. Cumhurbaşkanı seçildi.
12)Recep Tayyip Erdoğan (Bir dönem, 10 Ağustos 2014-24 Haziran 2018);
Recep Tayyip Erdoğan, Anayasa değişikliği ardından 10 Ağustos 2014 tarihinde ilk kez doğrudan halkın oylarıyla ilk turda yüzde 51.79 oyla Cumhurbaşkanı seçildi. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi getiren Anayasa değişikliğinin 16 Nisan 2017 tarihinde kabul edilmesinin ardından 13. Cumhurbaşkanı seçimi öne alındı. Erdoğan’ın görev süresi 3 Kasım 2019’da sona erecekken erkene alınması nedeniyle dün sona erdi.
13. Cumhurbaşkanlığı seçimi, 24 Haziran 2018;
Dün yapılan 13. Cumhurbaşkanı seçimine Recep Tayyip Erdoğan (AK Parti), Muharrem İnce (CHP), Selahattin Demirtaş (HDP), Meral Akşener (İYİ Parti), Temel Karamollaoğlu (Saadet Partisi), Doğu Perincek (Vatan Partisi) katıldı. Yazımı yazdığım saatlerde oy verme işlemi devam ediyordu.
*******************
CUMHURBAŞKANLIĞI
HÜKÜMET SİSTEMİ
16 Nisan 2017 tarihinde yapılan Anayasa değişikliği ile getirilen ve dün yapılan cumhurbaşkanlığı seçimiyle uygulamaya konan “Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi” ayrıntıları da belli oldu.
Yeni dönemde çözüm üreten ve sorun çözen devlet anlayışı ile çalışacak Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde, TBMM içinden çıkan ve TBMM’ye karşı sorumlu olan Başbakan ve Hükümet olmayacak. Bakanlar TBMM dışından Cumhurbaşkanınca atanacak.
Bürokrasiyi azaltması, daha hızlı karar alması hedeflenen yeni sistemde Cumhurbaşkanına bağlı 16 bakanlık, 8 başkanlık, 9 kurul, 3 ofis görev yapacak.
Bakanlıklar; Adalet Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı Milli Savunma Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Gençlik ve Spor Bakanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı,
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, Çalışma Sosyal Hizmetler ve Aile Bakanlığı, Tarım ve Orman Bakanlığı, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı.
Başkanlıklar; Genelkurmay Başkanlığı, Milli İstihbarat Başkanlığı, Savunma Sanayi Başkanlığı, Milli Güvenlik Kurulu Başkanlığı, Diyanet İşleri Başkanlığı, Devlet Denetleme Kurulu Başkanlığı, İletişim Başkanlığı, Strateji ve Bütçe Başkanlığı.
Kurullar; Yerel Yönetim Politikaları Kurulu, Sosyal Politikalar Kurulu, Sağlık ve Gıda Politikaları Kurulu, Kültür ve Sanat Politikaları Kurulu, Hukuk Politikaları Kurulu, Güvenlik ve Dış Politika Kurulu, Ekonomi Politikaları Kurulu, Eğitim ve Öğretim Politikaları Kurulu, Bilim Teknoloji ve Yenilik Politikaları Kurulu.
Ofisler; İnsan Kaynakları Ofisi, Yatırım Ofisi, Finans Ofisi, Dijital Dönüşüm Ofisi.
***********
16 YILDA YAPILAN
12 SEÇİM SONUCU
AK Parti iktidarları döneminde yapılan 5 milletvekili, 3 il genel meclisi, 1 cumhurbaşkanı seçimi ve 3 halkoylaması olmak üzere toplam 12 seçimde oyların partilere göre dağılımı şöyle;
BİR) 3 Kasım 2002 Milletvekili;
AK Parti yüzde 34.28, CHP yüzde19.39, MHP yüzde 8.36, SP yüzde 2.49
İKİ) 28 Mart 2004, İl Genel Meclisi;
AK Parti yüzde 41.67, CHP yüzde18.23, MHP yüzde 5.54, SP yüzde 0.59
ÜÇ) 20 Temmuz 2007, Milletvekili;
AK Parti yüzde 48.58, CHP yüzde20.88, MHP yüzde 14.27, SP yüzde 2.34
DÖRT) 21 Ekim 2007 Halkoylaması;
Evet yüzde 68.95, Hayır yüzde 31.05
BEŞ) 29 Mart 2009, İl Genel Meclisi;
AK Parti yüzde 38.39, CHP yüzde 23.08, MHP yüzde 10.45, SP yüzde 4.02
ALTI) 12 Eylül 2010 Halkoylaması;
Evet yüzde 57.88, Hayır yüzde 42.12
YEDİ) 12 Haziran 2011 Milletvekili;
AK Parti yüzde 49.83, CHP yüzde 25.98, MHP yüzde 13.01, SP yüzde 1.27
SEKİZ) 30 Mart 2014 İl Genel Meclisi;
AK Parti yüzde 45.43, CHP yüzde 16.87, MHP yüzde 20.71, SP yüzde 0.40, HDP yüzde 0.38
DOKUZ) 10 Ağustos 2014, Cumhurbaşkanı;
Recep Tayyip Erdoğan yüzde 51.98, Ekmeleddin İhsanoğlu yüzde 38.44, Selahattin Demirtaş yüzde 9. 76
ON) 7 Haziran 2015 Milletvekili;
AK Parti yüzde 40.87, CHP yüzde 24.96, MHP yüzde 18.29, HDP yüzde 13.12,
SP yüzde 2.06
ON BİR) 1 Kasım 2015 Milletvekili;
AK Parti yüzde 49.50, CHP yüzde 25.32, MHP yüzde 11.90, HDP yüzde 10.76,
SP yüzde 0.68
ON İKİ) 16 Nisan 2017, Halkoylaması;
Evet yüzde 51.41, Hayır yüzde 48.59
ON ÜÇ) 24 Haziran 2018 Cumhurbaşkanı
ON DÖRT) 24 Haziran 2018 Milletvekili
***************
SEYYAR SANDIKTA OY
Yüksek Seçim Kurulu kararı doğrultusunda, hastalığı ve engeli nedeniyle yatağa bağlı olan seçmenler dün adreslerinde oy kullandı.
İlçe seçim kurullarına 2-12 Mayıs 2018 tarihlerinde başvurarak “Seyyar Sandık Kurulu” talebinde bulunanlar, önceki seçimlerde olduğu gibi oy sandıklarının bulunduğu yerlere kollarında serumla ambulans, sedye, tekerlekli sandalyelerle gitmek zorunda kalmadı.
Önceki seçimlerde hasta ve engelli sandık kurulunun bulunduğu yere gitdiyordu.
Dün yapılan Cumhurbaşkanı ve 27. Dönem Milletvekili seçiminde oluşturulan seyyar sandık kurulu hastanın ikametgahına gitti. kollarında serum ambulans, sedye, tekerlekli sandalyelerle
Geç alınmış yerinde kararı uygulayan “Seyyar Sandık Kurulu” üyeleri polis gözetiminde ellerinde seçim sandığı, oy pusulaları bulunan torbalarla sokaklarda seçmen adresi ararken oldukça zorlandılar.
Seyyar sandıklarda oy kullanacak seçmenler önceden bilinmesine rağmen belli ki seyyar sandık kurulu üyeleri bir gün öncesi adresleri belirlemediği için dakikalarca sokaklarda ellerinde torbalar ve seçim sandıklarıyla dolaşıp adres aradılar.
Kozluk Mahallesi Sait Faik Sokakta Seyyar sandıkta oy kullanacak seçmen adresi arayan seyyar sandık kurulu üyeleri gibi.
Yorum yazarak Bizim Yaka Kocaeli Gazetesi Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Bizim Yaka Kocaeli Gazetesi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Bizim Yaka Kocaeli Gazetesi editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Bizim Yaka Kocaeli Gazetesi değil haberi geçen ajanstır.
Şimdi oturum açın, her yorumda isim ve e.posta yazma zahmetinden kurtulun. Oturum açmak için bir hesabınız yoksa, oluşturmak için buraya tıklayın.
Yorum yazarak Bizim Yaka Kocaeli Gazetesi Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Bizim Yaka Kocaeli Gazetesi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Bizim Yaka Kocaeli Gazetesi editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Bizim Yaka Kocaeli Gazetesi değil haberi geçen ajanstır.